Οι επίσημοι κανόνες του baseball έχουν συνταχθεί και επικαιροποιούνται από την αρμόδια Eπιτροπή Κανόνων της MLB. Είναι διαθέσιμοι προς ανάγνωση στην αγγλική γλώσσα στο σύνδεσμο:
http://mlb.mlb.com/mlb/downloads/y2014/official_baseball_rules.pdf .
Στη διάρκεια της χρονιάς θα γίνει προσπάθεια να μεταφραστούν στην ελληνική γλώσσα. Οι κανόνες του baseball διακρίνονται για την πολυπλοκότητα τους και την πληθώρα περιπτώσεων σε σχέση με τα υπόλοιπα αθλήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε τεστ με δύσκολες περιπτώσεις σχετικά με το άθλημα που έγιναν στο παρελθόν σε παίχτες της MLB, υπήρχαν αξιοπρόσεκτα ποσοστά λάθος απαντήσεων.
http://mlb.mlb.com/mlb/downloads/y2014/official_baseball_rules.pdf .
Στη διάρκεια της χρονιάς θα γίνει προσπάθεια να μεταφραστούν στην ελληνική γλώσσα. Οι κανόνες του baseball διακρίνονται για την πολυπλοκότητα τους και την πληθώρα περιπτώσεων σε σχέση με τα υπόλοιπα αθλήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε τεστ με δύσκολες περιπτώσεις σχετικά με το άθλημα που έγιναν στο παρελθόν σε παίχτες της MLB, υπήρχαν αξιοπρόσεκτα ποσοστά λάθος απαντήσεων.
Εισαγωγή στους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού
Πριν ξεκινήσουμε θα ήθελα να σας παρακαλέσω να ξεχάσετε ό,τι ξέρετε για τα ομαδικά παιχνίδια που παίζονται στην Ευρώπη σε ανοιχτούς ή και κλειστούς χώρους, διότι το Baseball δεν μοιάζει με κανένα από αυτά. Το Baseball έχει τέσσερα χαρακτηριστικά που το κάνουν μοναδικό.
• Η μπάλα δεν μπαίνει κάπου (πχ στο τέρμα ή στο καλάθι)
• Η μπάλα είναι μέσω άμυνας και όχι μέσω επίθεσης.
• Οι αντίπαλοι δεν μοιράζονται τον αγωνιστικό χώρο, αλλά τον καταλαμβάνουν εκ περιτροπής.
• Το γήπεδο έχει το ιδιαίτερο σχήμα μίας ανοιχτής βεντάλιας με τέσσερις βάσεις στην μία γωνία, οι οποίες σχηματίζουν έναν ρόμβο (ο οποίος πολύ συχνά αποκαλείται και διαμάντι). Αυτό το τμήμα του γηπέδου είναι το infield ενώ ο χώρος με το γρασίδι που βρίσκεται μακριά από το διαμάντι λέγεται outfield.
• Η μπάλα είναι μέσω άμυνας και όχι μέσω επίθεσης.
• Οι αντίπαλοι δεν μοιράζονται τον αγωνιστικό χώρο, αλλά τον καταλαμβάνουν εκ περιτροπής.
• Το γήπεδο έχει το ιδιαίτερο σχήμα μίας ανοιχτής βεντάλιας με τέσσερις βάσεις στην μία γωνία, οι οποίες σχηματίζουν έναν ρόμβο (ο οποίος πολύ συχνά αποκαλείται και διαμάντι). Αυτό το τμήμα του γηπέδου είναι το infield ενώ ο χώρος με το γρασίδι που βρίσκεται μακριά από το διαμάντι λέγεται outfield.
Τα βασικά
Το Baseball παίζεται από δύο ομάδες με 9 παίκτες οι οποίοι καταλαμβάνουν εκ περιτροπής το γήπεδο. Όταν η μία ομάδα αμύνεται παρατάσσεται στο χώρο με τους παίκτες της να φορούν τα μεγάλα και χαρακτηριστικά γάντια, ενώ ο καθένας έχει και διαφορετικό ρόλο. Οι ονομασίες των θέσεων τους είναι οι εξής:
- Ο Pitcher
- Ο Catcher
- Ο Παίκτης πρώτης βάσης
- Ο Παίκτης δεύτερης βάσης
- Ο Παίκτης τρίτης βάσης
- Ο Short Stop
- Ο Αριστερός οπισθοφύλακας
- Ο Κεντρικός οπισθοφύλακας
- Ο Δεξιός οπισθοφύλακας
Η αντίπαλη ομάδα (που επιτίθεται) βρίσκεται στον πάγκο της (ονομάζεται dugout καθώς συνήθως βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από το γήπεδο ώστε να προστατεύονται οι παίκτες από μπάλες που έχουν εξοστρακιστεί) και στέλνει τους παίκτες της με μία προκαθορισμένη σειρά (που λέγεται Lineup) εφοδιασμένους με ένα ξύλινο ρόπαλο στην βάση που βρίσκεται στην ορθή γωνία που δημιουργείται από τις δύο ευθείες γραμμές που ορίζουν το γήπεδο.
Αυτή η βάση (όπου μπροστά της κάθεται ο Catcher με τα χαρακτηριστικά προστατευτικά) στα αγγλικά ονομάζεται Home Plate ή απλά Home και στα Ελληνικά έχει επικρατήσει να ονομάζεται «Σπίτι» καθώς το σχήμα της θυμίζει ένα αντεστραμμένο σπίτι.
Στόχος της ομάδας που επιτίθεται είναι να σημειώσει σε κάθε επίθεση όσο το δυνατόν περισσότερους πόντους (ονομάζονται runs) πριν οι αμυνόμενοι βγάλουν από τον γύρο τρεις επιθετικούς της. Runs ονομάζονται οι πόντοι και σημειώνονται όταν ένας επιθετικός καταφέρει να χτυπήσει τη μπάλα και να πατήσει και στις τέσσερις βάσεις του ρόμβου που σχηματίζεται στο γήπεδο, επιστρέφοντας στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε. Μόνο αυτό καταγράφεται ως πόντος (run) ενώ η κατάκτηση οποιασδήποτε άλλης βάσης δεν είναι πόντος, αλλά είναι άσκηση πίεσης των επιτιθέμενων προς τους αμυνόμενους.
Στόχος της ομάδας που αμύνεται είναι να βγάλει τρεις επιθετικούς από τον γύρο, δεχόμενη κανέναν ή έστω όσο το δυνατόν λιγότερους πόντους.
Αρχή του παιχνιδιού
Το παιχνίδι ξεκινά με μία μονομαχία ανάμεσα στον Pitcher (από τους αμυνόμενους) και τον ροπαλιστή ή ροπαλοφόρο (Batter στα Αγγλικά). Στόχος του Pitcher είναι να στείλει προς τον ροπαλιστή την μπάλα (την οποία θα πιάσει ο συμπαίκτης του Catcher) σημαδεύοντας σε ένα νοητό ορθογώνιο. Αυτός ο χώρος ονομάζεται «Ζώνη του Strike» και ορίζεται ως εξής: Από τις άκρες του Home Plate (δηλαδή η μπάλα πρέπει να περάσει πάνω από το «σπίτι») από το ύψος του γονάτου του ροπαλιστή και από το ύψος του στήθους του. Όχι δηλαδή χαμηλότερα από το γόνατο και όχι ψηλότερα από το στήθος.
Όσες ρίψεις του Pitcher περάσουν μέσα από τη Ζώνη του Strike καταγράφονται ως Strike (είτε ο ροπαλιστής έκανε προσπάθεια να χτυπήσει τη μπάλα είτε όχι) και όσες αστοχήσουν λέγονται Balls και βαραίνουν τον Pitcher. Όταν ένας ροπαλιστής δεχθεί τρία Strike τότε βγαίνει από τον γύρο, αν όμως ένας Pitcher αστοχήσει τέσσερις φορές (ρίξει δηλαδή τέσσερα balls) τότε «τιμωρείται» καθώς ο ροπαλιστής προωθείται στην πρώτη βάση και έρχεται άλλος στη θέση του.
Σε αυτή τη μονομαχία οι Pitchers βάζουν όλη τους την τέχνη στέλνοντας την μπάλα είτε πολύ γρήγορα (fastball) είτε με πολλά φάλτσα (slider) είτε με μεγάλη καμπύλη (curveball) προς τον ροπαλιστή ώστε εκείνος να μην καταφέρει να την χτυπήσει. Από την άλλη ο ροπαλιστής προσπαθεί (μέσα στα 4 δέκατα του δευτερολέπτου που η μπάλα ίπταται) να καταλάβει αν είναι εύστοχη (strike) ώστε να κάνει προσπάθεια να την χτυπήσει, ή άστοχη (ball) ώστε να την αφήσει να περάσει χωρίς να κουνήσει το ρόπαλό του προς αυτή.
Όπως αντιλαμβάνεστε πάντως και από το σχήμα, το strike zone είναι κάτι πολύ "εύπλαστο" καθώς για τους ψηλότερους παίκτες είναι μεγαλύτερο και για τους πιο μικρόσωμους πιο περιορισμένο, ενώ σε αυτό μπαίνει και ο παράγοντας "διαιτητής". Το βασικότερο πάντως που αναζητούν οι παίκτες είναι διαιτητές με συνέπεια. Αν για παράδειγμα ένας διαιτητής δίνει ως strike τα χαμηλά, αυτό που έχει σημασία είναι σε όλο το παιχνίδι να δίνει τα χαμηλά, έτσι ώστε να μπορούν και οι παίκτες να καταλάβουν το strike zone του.
Πως σημειώνονται τα Out
Όπως σας εξήγησα πιο πάνω αν ένας ροπαλιστής δεν καταφέρει να χτυπήσει την μπάλα τρεις φορές, τότε βγαίνει από τον γύρο. Αυτός είναι και ο πρώτος τρόπος καταγραφής ενός Out, το λεγόμενο Strikeout. Υπάρχουν άλλοι τρεις τρόποι καταγραφής Out.
Flyout: Όταν ένας ροπαλιστής χτυπήσει την μπάλα και αυτή πιαστεί στον αέρα από οποιοδήποτε αντίπαλο σε οποιοδήποτε σημείο του γηπέδου, τότε ο ροπαλιστής είναι Out.
Ground out: Όταν ένας ροπαλιστής χτυπήσει την μπάλα και εκείνη σκάσει στο έδαφος, τότε αυτομάτως ο παίκτης αφήνει το ρόπαλο και αρχίζει να τρέχει προς την πρώτη βάση. Από αυτό το σημείο ονομάζεται δρομέας. Αν όμως οι αμυνόμενοι σταματήσουν τη μπάλα και τη στείλουν στη βάση που προσπαθεί να κατακτήσει ο δρομέας, πριν αυτός πατήσει στη βάση, τότε ο δρομέας είναι out.
Tag out: Σημειώνεται ανα πάσα στιγμή όταν κάποιος δρομέας συλληφθεί να μην έχει επαφή με την βάση και οι αμυνόμενοι τον ακουμπήσουν έχοντας την μπάλα στα χέρια τους.
Πως σημειώνονται τα runs
Ας υποθέσουμε ότι ένα ροπαλιστής κάνει ένα πολύ καλό χτύπημα και οι αμυνόμενοι δεν καταφέρουν να πιάσουν τη μπάλα. Ο ροπαλιστής (που πλέον λέγεται δρομέας) κατακτά την πρώτη βάση. Στη συνέχεια έρχεται στο ρόπαλο ο επόμενος στη λίστα. Χτυπάει και εκείνος ένα καλό χτύπημα που φτάνει πολύ βαθιά στο γήπεδο. Και οι δύο παίκτες ξεκινούν να τρέχουν. Ο πρώτος κατακτά την δεύτερη βάση, εν συνεχεία την τρίτη και επειδή βλέπει ότι το χτύπημα του συμπαίκτη του ήταν πολύ καλό, αποφασίζει να πάει και στο σπίτι. Εφόσον τα καταφέρει (χωρίς οι αμυνόμενοι να τον ακουμπήσουν με την μπάλα σε κανένα σημείο της διαδρομής του) έχει σημειώσει ένα run.
Homerun
Το Homerun είναι το υπέρτατο χτύπημα. Είναι το χτύπημα που στέλνει τη μπάλα έξω από το φράχτη του γηπέδου, που συνήθως έχει απόσταση από το Home plate μεταξύ 97 μέτρων στις άκρες και 120 μέτρων στη μέση του γηπέδου. Από τη στιγμή λοιπόν που οι αμυνόμενοι δεν έχουν στα χέρια τους τη μπάλα, τότε πολύ απλά ο ροπαλιστής κάνει ανενόχλητος έναν γύρο πατώντας και τις τέσσερις βάσεις. Μαζί του κάνουν ελεύθερο γύρο και όσοι συμπαίκτες του βρίσκονται στις βάσεις. Σε περίπτωση μάλιστα που οι τρεις βάσεις είναι γεμάτες από δρομείς, τότε με ένα χτύπημα σημειώνονται τέσσερις πόντοι και αυτό το χτύπημα ονομάζεται Grand Slam και φυσικά (όπως υπονοεί και το εντυπωσιακό του όνομα) είναι το καλύτερο χτύπημα στο Baseball.
Διάρκεια παιχνιδιού
Το παιχνίδι τελειώνει σε εννέα γύρους που ονομάζονται inning. Ο κάθε γύρος ολοκληρώνεται όταν επιτεθούν και οι δύο ομάδες. Πρώτη ξεκινά την επίθεσή της η φιλοξενούμενη ομάδα και αυτό λέγεται αρχή ή top του inning. Όταν επιτίθεται η γηπεδούχος ομάδα, αυτό λέγεται τέλος, ή bottom του inning.
Αντιλαμβάνεστε ότι το παιχνίδι δεν έχει χρόνο και μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες. Μάλιστα όσο υψηλότερο είναι το σκορ, τόσο μεγαλύτερη είναι και η διάρκειά του που μπορεί να κυμαίνεται από 2,5 ώρες το ταχύτερο έως 3,5 το συνηθέστερο, ενώ αν υπάρξουν και ισοπολίες οπότε έχουμε περισσότερα inning, τότε το παιχνίδι μπορεί να φτάσει και τις 5 ώρες.
Δεν ονομάζεται λοιπόν άδικα "National Passtime" στην Αμερική. Διότι αν αποφασίσεις να δεις ένα παιχνίδι πρέπει να έχεις χρόνο και ηρεμία. Αν βιάζεσαι δεν θα το ευχαριστηθείς. Άλλωστε ανάμεσα σε κάθε inning γίνεται και ένα μικρό διάλειμμα. Άρα υπάρχουν 18 διαλείμματα. Ήτοι 18 ευκαιρίες για Hamburger και μπύρα.